Het Rijk heeft de gemeenten in Nederland de opdracht gegeven om milieuvriendelijker te worden. Een belangrijk focuspunt hierbij is de verduurzaming van vastgoed. Om deze uitdaging goed te laten verlopen, zijn er in mei 2024 afspraken gemaakt over de landelijke aanpak Natuurvriendelijk Isoleren (NVI) door verschillende betrokken partijen: de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de provincies en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Een onderdeel van de aanpak is dat gemeenten zorgen voor alternatieve verblijfplaatsen voor vleermuizen.
Deze zogenaamde compensatieopgave voor vleermuizen is complexer dan je in eerste instantie misschien denkt. Elke vleermuissoort stelt weer eigen eisen aan de verblijfplaats (materiaal, oriëntatie, grootte, etc.). Daarnaast is de effectiviteit van aangeboden kraamverblijven niet altijd bewezen. Ter ondersteuning van gemeenten is in opdracht van het ministerie van LNV en RVO een handboek samengesteld. Hierin staat welke alternatieve voorzieningen gerealiseerd kunnen worden en waar op te letten bij de realisatie van de verblijfplaatsen. Het handboek wordt beschikbaar gesteld voor gemeenten (VRO, 2024). Toch is extra ondersteuning door ecologische deskundigen gewenst om een goed uitgewerkt kastenplan te realiseren.
Bijgaande foto laat bijvoorbeeld zien dat het plaatsen van vleermuiskasten soms goed misgaat. Ondanks dat gezegd wordt dat de kasten buiten de invloed van kunstverlichting geplaatst moeten worden, hangen bij een flat in Alkmaar de kasten pal onder een gevellantaarn. Daarmee verlies je wat ons betreft het predicaat “meest duurzame flat,” want vleermuizen zullen geen gebruik maken van deze kasten. Vermoedelijk is er geen (deskundige) ecoloog betrokken geweest bij het plaatsen van deze kasten en/of verlichting.
Ter ondersteuning van de compensatieopgave voor gemeenten in Noord-Holland kan Bureau Endemica een kastenplan opstellen. We bekijken de opgave, onderzoeken waar de betreffende soorten aanwezig zijn en welke locaties qua ligging en biotoop geschikt zijn voor kraamverblijven. Vervolgens adviseren wij waar welk type (vleermuis)voorziening in welk gebouw gerealiseerd kan worden. Diverse gemeenten kiezen ervoor om allereerst te laten onderzoeken welke gebouwen in eigendom van de gemeente zelf hiervoor geschikt gemaakt kunnen worden.
Zoekt uw Noord-Hollandse gemeente naar de juiste manier om te voldoen aan de opgelegde compensatieopgave voor vleermuizen? Laat ook voor uw gemeente een kastenplan opstellen door Bureau Endemica!
